Home
İngiltere
Birleşik Krallık’ta Çalışma Hakkı (Right to Work Check) Kontrolleri

Birleşik Krallık’ta Çalışma Hakkı (Right to Work Check) Kontrolleri

Temmuz 8, 2025

Birleşik Krallık’ta işverenler için en kritik yasal sorumluluklardan biri, işe alınan her çalışanın ülkede yasal olarak çalışma hakkına sahip olup olmadığını doğrulamaktır. Bu yazıda, Right to Work Check (Çalışma Hakkı) kontrolleri nedir, nasıl yapılır, ne gibi yasal riskler içerir ve son güncellemeler ışığında işverenler nelere dikkat etmelidir – tüm detaylarıyla ele alıyoruz.

Çalışma Hakkı Kontrolleri (Right to Work Check) Nedir?

Right to Work Check, Birleşik Krallık’ta faaliyet gösteren işverenlerin, işe aldıkları kişilerin yasal çalışma iznine sahip olduklarını doğrulamasını zorunlu kılan bir uygulamadır. Kontroller; kişinin uyruk, göçmenlik durumu ve vize türüne göre değişiklik gösterebilir. Bu süreç şunları kapsar:

Uygun belgelerin temin edilmesi
Belgelerin geçerliliğinin doğrulanması
Belgelerin kopyalanıp saklanması

İstihdamın türü ya da şirketin büyüklüğü fark etmeksizin her işveren bu kontrolleri yerine getirmelidir.

Birleşik Krallık Vatandaşları İçin

Birleşik Krallık vatandaşlarında bu kontroller genellikle işe alımın başında bir kez yapılır. İşverenlerin:

Doğru ve geçerli belgeleri talep etmesi
Belgelerin gerçekliğini kontrol etmesi
Belgelerin bir kopyasını alıp dosyalaması

gereklidir. Belgeler, çalışan işten ayrıldıktan sonra en az iki yıl süreyle saklanmalıdır.

Birleşik Krallık Vatandaşı Olmayanlar İçin

UK vatandaşı olmayan çalışanlarda süreç daha karmaşıktır:

AB Yerleşim Programı (EU Settlement Scheme) kapsamında settled veya pre-settled statü sahibi olabilirler.
Ya da süreli vizelerle (örneğin Skilled Worker Visa) çalışma hakkına sahip olabilirler.

Bu durumda işverenin, vize geçerlilik tarihlerini düzenli olarak takip etmesi ve gerekli olduğunda yenileme hatırlatmalarını yapması gerekir. Uyumluluğu sağlamak için dijital takip sistemleri kullanılması önerilir.

Statutory Excuse Nedir?

Bu kontrolleri eksiksiz gerçekleştiren işverenler, olası bir denetimde “statutory excuse” yani yasal sorumluluk muafiyeti elde eder. Bu, yasa dışı çalışma durumunda doğrudan ceza almamanızı sağlar.

Ancak, bu muafiyetin geçerli olması için kontrollerin Home Office’in onayladığı yöntemlerle yapılmış ve belgelenmiş olması gerekir.

Cezalar Neden Bu Kadar Kritik?

2024 itibarıyla, Çalışma Hakkı kontrollerine uymamanın cezası ciddi şekilde artırıldı:

İlk ihlal için kişi başına: £45,000
Tekrar eden ihlaller için kişi başına: £60,000

Bu cezaların yanı sıra;

Cezai kovuşturma
Zorla borç tahsilatı
İcra takibi ve mahkeme kararı
Sponsor lisansının iptali
Şirket yöneticilerinin diskalifiye edilmesi
İşin durdurulması
Kredi alma kabiliyetinin zarar görmesi gibi sonuçlar da doğabilir.

Dahası, Home Office her yıl cezai işlem uygulanan işletmelerin isimlerini kamuya açık olarak yayımlar. Bu da işletmenin itibarına, müşteri güvenine ve ticari ilişkilerine olumsuz yansıyabilir.

Sonuç: İşverenler Ne Yapmalı?

Çalışanlarınızın çalışma izinlerini işe başlamadan önce kontrol edin
Belgeleri doğru şekilde saklayın
Süresi sınırlı izinlerde takvim ve hatırlatma sistemleri kurun
Home Office’in güncel rehberlerini düzenli takip edin
Şüphe durumlarında uzman desteği alın

Bu süreç yalnızca yasal bir yükümlülük değil, aynı zamanda işveren itibarınızın ve güvenilirliğinizin temelidir. Geleceğin istihdam düzenine uyum sağlamak için bugün doğru adımları atın.