Birleşik Krallığa yerleşmeyi düşünüyorsunuz fakat nasıl ev bulacağınızı bilmiyor musunuz? O zaman bu hazırladığımız rehberden yararlanabilirsiniz.
İlk Aşama
Size tavsiyemiz ev aramaya başlamadan önce ilgilendiğiniz bölgeyi seçerek seçeneklerinizi daraltmanız. Daha sonra evi ne kadar süreliğine kiralamak istediğinize (bu süre genelde en az 6 aydır), eve mi daireye mi ihtiyacınız olduğuna ve bütçenize karar vermelisiniz. Ev için ayırdığınız bütçenizi hesaplarken ulaşım, faturalar, ısınma giderleri ve Council tax (konut vergisi) gibi vergileri de hesaba katmanız da fayda var.
İkinci Aşama
İkinci ve sizi en çok zorlayacağını tahmin ettiğimiz aşama gerekli belgeleri hazırlama aşaması.
Bu belgelerden en önemlileri:
- Banka hesap geçmişiniz
- Kredi notunuz*
- İş yeri döküm belgeniz
- Ve kefiliniz (guarantor)
Ülkeye yeni gelmiş biri olarak kredi notunuz olmadığı için, genellikle birkaç aylık peşin kira ya da fazla depozit vermeniz talep edilir.
Üçüncü Aşama
Peki evi bulduktan sonra nelere dikkat etmelisiniz, kriterleriniz neler olmalı?
- En önemli sayılabilecek kriterlerden birisi evinizin bir otobüs ve metro durağına yakın olmasıdır. Şahsi arabanız olsa bile şehir içinde metro kullanımı daha avantajlı olduğundan özellikle metroya yakınlığa dikkat etmenizi tavsiye ederiz.
- Çocuklu aileler için önemli kriterlerden biri de evin çevresindeki okullar. Birleşik Krallıkta öğrenciler okul tercihlerini bağlı oldukları belediyeye yaptığından ve belediye yakınlığa göre yerleştirme yaptığından okula yakınlık önemli bir kriter haline geliyor.
- Energy Performance Certificates (EPC) yani Enerji Performans Sertifikası da göz önüne almanız gereken kriterlerden biri. Bu sertifika, evin enerjiyi ne kadar etkili kullandığını, enerji masraflarını ve daha bunlara yönelik tavsiyeleri içerir. (http://www.energykey.co.uk/epc.html)
- Evin içinde mobilya vs. için ekstra masraf yapmanız gerekecek mi?
- Bölgedeki suç oranının ne düzeyde olduğuna da dikkat etmenizi tavsiye ediyoruz. Örneğin Londra için ilgilendiğiniz bölgenin suç oranlarını http://maps.met.police.uk sitesinden kontrol edebilirsiniz.
- Arabanız varsa park yerleri de sizin için önemli bir kriter olmalı. Evin kendi park yeri yoksa ve parking permit (izin) gerekiyorsa belediyenizin sayfasından bunun ne kadar olduğunu kontrol edebilirsiniz.
- Son olarak da ev kiralayacağınız zamanı turist ve yabancı öğrencilerin gelişiyle fiyatların arttığı yaz başlangıcına getirmeme şansınız varsa buna da dikkat edebilirsiniz.
Emlak ofisleri aracılığıyla ev kiralama
Emlak ofisleri aracılığıyla ev kiralamak için birçok emlak şirketinin ilanını bir arada toplayan sitelerden yararlanabilirsiniz. Bunlardan en popülerleri:
- http://www.rightmove.co.uk
- https://www.findproperly.co.uk
- http://www.zoopla.co.uk
- https://www.gumtree.com
*Bu sitelerde kiralar haftalık veya aylık olarak verilebilir (Per calendar month (PCM):aylık, Per calendar week (PCW):haftalık).
Emlak ofislerine aracısız ulaşmak isterseniz de şu listeye göz atabilirsiniz:
- https://www.foxtons.co.uk/
- winkworth.co.uk/
- https://www.hamptons.co.uk/
- savills.co.uk/
- knightfrank.co.uk/
- marshandparsons.co.uk/
- remax.co.uk/
- https://www.haart.co.uk
Emlakçı ücretleri nelerdir?
1. Tenancy Set-up fee (Komisyon ücreti)
Bu işlem geçtiğimiz seneye kadar ücretliyken yeni gelen düzenlemeyle ücretsiz hale gelmiştir. Emlakçıların sizden kredi kontrolü ya da referencing işlemi için bir ücret talep etmesi yasaktır. Referencing, sizin banka geçmişiniz, kredi skorunuz, çalıştığınız yer, işvereniniz, şimdiki ve önceki ev sahipleriniz ve kiracılığınız süresince kirayı ödemenizi etkileyecek tüm faktörleri araştırmak için yapılan bir işlemdir. Aynı zamanda imzalayacağınız anlaşmayı ve vereceğiniz depozitoyu korumak içindir.
2. Additional Person Fee (Ek kişiler için alınan ücret)
18 yaşından büyük, evde ikamet edecek kişiler için alınan ücrettir ve anlaşmayı imzalayan kişinin ücretinden daha azdır.
3. Guarantor fee (Kefil ücreti)
Eğer ev sahibi sizden ek olarak kefil istemişse kefil olacak, çalışan, maaşlı, bordrosu olan ve tüm bilgilerini size ve emlakçıya verebilecek birini bulmalısınız gerekmektedir. Ve bu kişinin finansal durumunun incelenmesi için de ek bir ücret alınır.
4. Inventory check-out fee (envanter ücreti)
Eğer ev eşyalıysa, ev sahibi eve taşınmanızdan önce bağımsız bir kurumdan denetçilerin gelip, evdeki eşyaların sayımının ve durumunun belirlenmesi isteyebilir. Aynı şekilde evden çıkarken de sayım yapılır ve eksikleri ödemeniz istenir.
Ayrıca kiraladığınız ev için sizden 5 haftalık bir depozito ücreti alınır. Bu ücret sizin adınıza bağımsız bir hesapta tutulur ve evi hasarsız iadeniz durumunda size geri verilir.
Tüm bu saydığımız ücretler, genellikle kira kontratının imzalandığı gün ödenir. Ücretler ödendikten sonra da emlakçı ile kontrat (tenancy agreement) imzalarsınız.
Özellikle Ankara anlaşmalılar için tavsiyemiz, sözleşmede iş için kullanılamaz ibaresinin geçmemesine dikkat etmenizdir çünkü bu ibare home-office çalışmanıza engeldir.
Halil İbrahim Koca
Immigration Adviser